شاخص ویتلوژنین و نسبت جنسی در اردک ماهی (esox lucius) در تالاب انزلی

چکیده شاخص ویتلوژنین و نسبت جنسی در اردک ماهی (esox lucius) در تالاب انزلی مرضیه عباسی آلاینده¬های زیست محیطی که به درون اکوسیستم¬های آبی وارد می¬شوند توانایی مختل کردن فرایند¬های متابولیسم، رشد و نمو و تولید¬مثل یک موجود آبزی را داشته و می¬توانند موجب ناهنجاری¬های گنادی، انحراف نسبت¬های جنسی و تغییر فیزیولوژی تولید¬مثل ماهی شوند؛ لذا هدف این تحقیق بررسی تغییرات برخی از فاکتور¬های بیو¬شیمیایی پلاسمای خون و مطالعه بافت شناسی گناد اردک ماهی (esox lucius) نر و ماده در یک محیط آلوده (تالاب انزلی) و مقایسه آن با یک محیط غیر آلوده (تالاب امیرکلایه) می¬باشد. نمونه¬ها در طول فصل رسیدگی جنسی (آبان تا اسفند 1391) جمع آوری شدند و شاخص ویتلوژنین پلاسما با استفاده از روش غیرمستقیم alkali-labile phosphoprotein (alp) تعیین شد. همچنین پروتئین کل، کلسیم کل و هورمون 17بتا- استرادیول در پلاسما اندازه¬گیری شدند. آنالیز¬های بافت¬ شناسی گناد به منظور بررسی اختلال در توسعه گنادی انجام گرفت و نسبت جنسی تعیین شد. نتایج به دست آمده تفاوت معنی داری در میانگین غلظت alp، پروتئین کل، کلسیم کل و 17بتا- استرادیول بین جنس نر و ماده در محیط آلوده نشان داد. با این حال میانگین مقدار شاخص ویتلوژنین در نر¬های تالاب انزلی (27/2 ± 93/42) 40% میانگین مقدار این شاخص در ماده¬ها (46/11 ± 27/107) و بیش از دو برابر مقدار اندازه¬گیری شده در نر¬های تالاب امیرکلایه (38/0 ± 62/18) بود. نسبت جنسی مشاهده شده در تالاب انزلی متفاوت از 1:1 بود (23/36% نر و 76/63% ماده) اما شواهد و علایم حضور سلول¬های جنسی نر در گناد ماده و یا سلول¬های جنسی ماده در گناد نر مشاهده نشد. نتایج نشان می¬دهد که فیزیولوژی تولید¬مثلی اردک ماهی تا حدی تحت تاثیر محیط آلوده تالاب انزلی که انواع آلاینده¬ها در آن یافت می¬شود، می¬باشد. کلید واژه: edcs, alp،esox lucius، هورمون استروئیدی، تالاب انزلی